Η ελιά

 

Πάθη φωνηέντων

Πολλές φορές τα φωνήεντα παθαίνουν κάποιες αλλαγές που τις λέμε πάθη φωνηέντων. 

Τρία πάθη φωνηέντων είναι : η έκθλιψη, η αφαίρεση και η αποκοπή.

§ Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν (ή δίψηφο) και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (ή δίψηφο), η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται έκθλιψη.

π.χ. με έδιωξε – μ’ έδιωξε

του ουρανού – τ’ ουρανού

§ Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν (ή δίψηφο) και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (ή δίψηφο), η δεύτερη λέξη χάνει το αρχικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται αφαίρεση.

π.χ. μου έδωσε – μου ‘δωσε

θα έχει – θα ‘χει

§ Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η επόμενη λέξη αρχίζει από σύμφωνο, η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται αποκοπή.

π.χ. κάνε το – καν’ το

κόψε το – κόψ’ το

Το και είναι η μοναδική λέξη που χάνει γράμμα χωρίς να πάρει απόστροφο και γίνεται κι μπροστά από φωνήεν.

π.χ. και άλλο – κι άλλο

και εκείνη – κι εκείνη

Το μέσα παθαίνει έκθλιψη.

π.χ. μέσα από – μεσ’ από

Όταν όμως παθαίνει αποκοπή, γράφεται με τελικό –ς και χωρίς απόστροφο.

π.χ. μέσα στο σπίτι – μες στο σπίτι