Κορίτσι

Το τελικό -ν

Υπάρχουν ορισμένες λέξεις στις οποίες το τελικό -ν άλλοτε παραμένει και άλλοτε χάνεται.

Αυτές είναι:

•  το άρθρο την

• προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν, την

• τα μόρια δεν και μην

Οι λέξεις αυτές διατηρούν το τελικό –ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει :  

·         από φωνήεν ή

·         από τα σύμφωνα κ, π, τ

·         τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ και

·         τα διπλά ξ, ψ.

  

•  Στο γραπτό λόγο, το τελικό –ν διατηρείται πάντα στον ενικό του αρσενικού οριστικού και αόριστου άρθρου (τον, έναν)
• Στο άρθρο των
•  Στην προσωπική αντωνυμία αυτόν, τον
•  Στο τροπικό επίρρημα σαν

 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ - ΕΝΑΣ ΛΥΡΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ

    Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το πραγματικό του όνομα, όμως, ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης και ήταν ο μικρότερος από τα έξι παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά. Το 1895 στο Ηράκλειο ο πατέρας του σε συνεργασία με τον αδερφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας, όπου αργότερα το μετέφερε στον Πειραιά και η  οικογένεια εγκαταστάθηκε  στην Αθήνα. Εκεί, ο Οδυσσέας Ελύτης εγγράφηκε το 1917 σε ιδιωτικό σχολείο και είχε δασκάλους τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο και τον Ι.Θ. Κακρίδη. Το Φθινόπωρο του 1924 εγγράφηκε στο Γ' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών και συνεργάστηκε στο περιοδικό  Η Διάπλασις των Παίδων . Όλα αυτά τα χρόνια ο Οδυσσέας Ελύτης επισκεπτόταν σχεδόν κάθε καλοκαίρι κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου, γεγονός που θα επηρεάσει το λυρικό υπόστρωμα της ποίησής του.

 Το 1929 γράφει τα πρώτα του ποιήματα και τα στέλνει με ψευδώνυμα σε διάφορα περιοδικά. Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στα Νέα Γράμματα θα δημοσιευτεί το πρώτο του δοκίμιο με τίτλο Του Αιγαίου, με την υπογραφή Ελύτης. Το Δεκέμβριο του 1939 θα εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Προσανατολισμοί. Το 1943 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική του συλλογή  Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα. Το 1945 δημοσιεύει την ελεγεία Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Το 1959 κυκλοφορεί το Άξιον Εστί , το έργο αυτό του Ελύτη θα γνωρίσει πλατιά αναγνώριση. Το 1979 ο Οδυσσέας Ελύτης διακρίθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας <<για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία>>. Ο Οδυσσέας Ελύτης θα φύγει από τη ζωή στις 18 Μαρτίου 1996, σε ηλικία 85 ετών.

  Άλλα έργα του: Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό (1960), Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά (1971), Το Μονόγραμμα (1972), Τα Ετεροθαλή (1974), Μαρία Νεφέλη (1978), Ο μικρός ναυτίλος (1985) και πολλά ακόμη ποιήματα, δοκίμια και μεταφράσεις.

                                                                  Κορίτσι
                  
                                            Δύο  συ  και  τρία  γω, 
                                            πράσινο  πεντόβολο

                                            μπαίνω  μέσα  στον  μπαξέ
                                            γεια  σου,  κύριε  Μενεξέ.

                                            Συντριβάνι  και   νερό
                                            και  χαμένο  μου  όνειρο.

                                           Τζίντζιρας  τζιντζίρισε, 
                                           το  ροδάνι  γύρισε.

                                           Χοπ  αν  κάνω  δεξιά
                                           πέφτω  πάνω  στη  ροδιά.

                                          Χοπ  αν  κάνω  αριστερά
                                          πάνω  στη  βατοπουριά.

                                          Το'  να  χέρι  μου  κρατεί
                                          μέλισσα  θεόρατη, 

                                         τ'  άλλο  στον  αέρα  πιάνει
                                         πεταλούδα  που   δαγκάνει.

                                        (Οδυσσέας Ελύτης, Ο ήλιος ο ηλιάτορας, 
                                                     εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1971)