Χρησιμοποίησέ το ξανά… και ξανά…

 

Οι προσωπικές αντωνυμίες

Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται αντί για ονόματα λέγονται αντωνυμίες.

π.χ. Η Μαρία και η Ελένη είναι φίλες. – Αυτές είναι φίλες.

Φώναξε την Ελευθερία. – Φώναξέ την.

Πήγαινε στον Ανδρέα το τετράδιο. – Πήγαινε του αυτό.

Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται προσωπικές.

Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι οι εξής:

α) η αντωνυμία εγώ για το πρώτο πρόσωπο και των τριών γενών.

β) η αντωνυμία εσύ για το δεύτερο πρόσωπο και των τριών γενών.

γ) η αντωνυμία αυτός, αυτή, αυτό για το τρίτο πρόσωπο.

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς

και τους αδύνατους.

Οι δυνατοί τύποι έχουν δύο ή τρεις συλλαβές και συνηθίζονται

όταν βρίσκονται μόνοι τους στο λόγο ή όταν θέλουμε να τονίσουμε

κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Ποιον θέλεις; - Εσένα,

Να φύγει αυτός, όχι εγώ.

Οι αδύνατοι τύποι είναι μονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται και χρησιμοποιούνται όταν δε θέλουμε να τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.

π.χ. Με πήρε τηλέφωνο.

Του είπα ότι πήρες.

Σου τηλεφώνησε;

Ο αδύνατος τύπος τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο αδύνατος τύπος τες μπαίνει μετά το ρήμα.

π.χ. Τις βλέπω να έρχονται.

Φώναξέ τες να έρθουν.

Διάκριση αδύναμων τύπων προσωπικών αντωνυμιών

και οριστικού άρθρου

Την είδα χθες μαζί με την αδελφή της.

Να το βάλεις κάτω από το τραπέζι.

Στις παραπάνω προτάσεις οι λέξεις την και το που βρίσκονται πριν από τα ουσιαστικά αδερφή και τραπέζι είναι άρθρα. Οι ίδιες λέξεις που βρίσκονται μέσα στην πρόταση είναι κι αυτές άρθρα;

Όχι, οι λέξεις την και το που βρίσκονται πριν από τα ρήματα είδα και βάλεις δεν είναι άρθρα αλλά αντωνυμίες.

Συγκεκριμένα, οι λέξεις το, του, τον, τη(ν), της, τις, τους, τα μπορεί να είναι οριστικά άρθρα αλλά και αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών.

Για να τα ξεχωρίσουμε, αρκεί να θυμόμαστε ότι τα άρθρα μπαίνουν μπροστά από ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα), ενώ οι αντωνυμίες μπαίνουν μπροστά ή μετά από ρήματα.

Την (=αυτήν) είδα χτες μαζί με την αδερφή της.

Να το (=αυτό) βάλεις κάτω από το τραπέζι.

Τα άρθρα μπαίνουν μπροστά από ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα),

ενώ οι αντωνυμίες μπαίνουν μπροστά ή ύστερα από ρήματα.

Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών για να μην επαναλαμβάνουμε ένα όνομα που έχουμε πει ή έχουμε γράψει προηγουμένως.  

π.χ. Το απόγευμα συνάντησα τους φίλους του αδερφού μου.

Όταν έρθουν στην πόλη μας θα τους καλέσω στο πάρτι μου.

Άσκηση

                   Άρθρο ή  προσωπική αντωνυμία;

Την ξύπνησα.            (…………………….)                

Την ημέρα  διαβάζω. (…………………….)

Τον είδα που έκλαιγε. (……………………)    

Είδα τον παππού.       (……………………)

Του αγόρασα ένα βιβλίο. (……………….)               

Τα μάτια του μωρού είναι γαλάζια.     (………………….)

Τις χρησιμοποιούμε μόνο μια φορά. (………..............)      

Κλείστε τις πόρτες!                      (……………………….) 

Τα πέταξα στον κάδο.         (……………………….)

  

Τα ψώνια είναι βαριά.       (……………………….)            

Βίντεο σχετικά με την ανακύκλωση